Do funkcji Zarządu spółek kapitałowych należy reprezentowanie i prowadzenie spraw spółki. W zakresie tych obowiązków ująć należy między innymi przeprowadzenie podwyższenia kapitału zakładowego jednostki. W spółce akcyjnej następuję to najczęściej w formie wyemitowania kolejnych akcji, które mogą objąć pierwotni lub kolejni akcjonariusze. Niniejszy artykuł jest poświęcony zagadnieniu jakim jest emisja akcji w Spółce oraz jakie ryzyka występują dla Zarządu
Emisja akcji w spółce akcyjnej – informacje ogólne
Nie jest tematem tego artykułu opisanie rodzajów i charakterystyki podwyższenia kapitału spółki akcyjnej w drodze emisji nowych akcji. Jednak słowem wstępu powinno się zaznaczyć, że jest to proces ściśle uregulowany przez ustawodawcę w Kodeksie spółek handlowych oraz w kilku innych ustawach. Warunki takiej emisji (przy uwzględnieniu ograniczeń ustawowych) może określać statut spółki oraz uchwała Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy. Przykładowo uchwała taka powinna opisać, czy ma to być emisja prywatna, czy otwarta oraz czy dotychczasowi akcjonariusze mają prawo tzw. poboru, czy prawo to jest wyłączone.
Funkcje Zarządu przy emisji akcji spółki
Proces emisji jest przeprowadzany przez Zarząd spółki pod kontrolą Rady Nadzorczej. Zarząd sprawuje pieczę nad poprawnością emisji i ponosi odpowiedzialność na zasadzie ryzyka. Po zakończeniu procedury podwyższania kapitału jest natomiast zobligowany do wydania oświadczeń związanych z objęciem i pokryciem akcji oraz ich przydziale. Z perspektywy ryzyka Zarządu najważniejsze jest jednak przygotowanie dokumentu ofertowego.
Dokument ofertowy jak element ryzyka Zarządu w procesie emisji akcji
Podczas emitowania nowych akcji Zarząd spółki w zgodzie z przepisami o ofercie publicznej udostępnia jawny dokument ofertowy, który opisuje profil emitenta wraz ze wszystkimi istotnymi czynnikami jego działalności oraz danymi korporacyjnymi. Jest on swoistą wizytówką spółki dla potencjalnych akcjonariuszy. Zarząd odpowiada na zasadzie ryzyka za podane informacje we wskazanym dokumencie ofertowym. Odpowiedzialność tą ponosi przed spółką.
Odpowiedzialność cywilnoprawna Zarządu
Przepisem regulującym kwestie odpowiedzialności Zarządu przy emisji akcji jest ogólny zapis zawarty w art. 483 Kodeksu spółek handlowych. Mówi on, że „Członek zarządu, rady nadzorczej oraz likwidator odpowiada wobec spółki za szkodę wyrządzoną działaniem lub zaniechaniem sprzecznym z prawem lub postanowieniami statutu spółki, chyba że nie ponosi winy”. Zatem ryzykiem dla Zarządu przy emisji akcji spółki może być wytoczenie przeciwko członkom tego organu roszczeń z powołanego powyżej artykułu. Kolejnym przepisem, który reguluje kwestie winy i szkody jest art. 415 Kodeksu cywilnego (odpowiedzialność deliktowa) oraz art. 471 Kodeksu cywilnego (odpowiedzialność kontraktowa).
Podsumowanie
Podsumowując, Zarząd styka się z dużym ryzykiem przy emisji akcji spółki. Odpowiedzialność może ponosić zarówno przed rozpoczęciem procesu podwyższania kapitału, przy składaniu oświadczeń w dokumencie ofertowym, jak też po przeprowadzeniu emisji. Spółka, która poniosła szkodę w wyniku podania przez Zarząd nieprawdziwych informacji w dokumentacji może w takim wypadku dochodzić odszkodowania na podstawie przepisów Kodeksu spółek handlowych oraz Kodeksu cywilnego.