Autorskie prawa majątkowe twórcy a wydanie gry – w jaki sposób zabezpieczyć roszczenia? Po zawarciu umowy wydawniczej przez twórcę gry i wydawcę warto pamiętać o tym do kogo należą prawa autorskie do utworu jakim jest gra. Zgodnie z ustawą o prawie autorskim i prawach pokrewnych (dalej „Ustawa”) w chwili powstania utworu prawa autorskie do niego nabywa twórca jako autor. Umowa wydawnicza może jednak przewidywać inny wariant, czyli przeniesienie autorskich praw majątkowych na wydawcę. Niniejszy artykuł poświęcony będzie tematyce zabezpieczeń ewentualnych roszczeń twórcy gry w zakresie praw autorskich.
Autorskie prawa majątkowe – charakterystyka
Rozważania dotyczące praw autorskich należy zacząć od zdefiniowania utworu. Definicja ta jest zaś zawarta w art. 1 Ustawy: „Przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór)”.
W umowach w branży game dev często dochodzi do sytuacji, gdy przedmiotem umowy jest stworzenie utworu podlegającego pod przepisy prawa autorskiego. Umowa taka musi zatem zawierać odpowiednie regulacje określające do kogo należą majątkowe prawa autorskie lub kto może z nich korzystać i na jakich warunkach.
Przejęcie może nastąpić tylko w przypadku majątkowych praw autorskich, nie jest możliwe zbycie osobistych praw autorskich.
Do najistotniejszych przepisów Ustawy pod kątem przeniesienia autorskich praw majątkowych zalicza się z pewnością art. 41 Ustawy:
- Jeżeli ustawa nie stanowi inaczej:
- autorskie prawa majątkowe mogą przejść na inne osoby w drodze dziedziczenia lub na podstawie umowy;
- nabywca autorskich praw majątkowych może przenieść je na inne osoby, chyba że umowa stanowi inaczej.
- Umowa o przeniesienie autorskich praw majątkowych lub umowa o korzystanie z utworu, zwana dalej „licencją”, obejmuje pola eksploatacji wyraźnie w niej wymienione.
- Nieważna jest umowa w części dotyczącej wszystkich utworów lub wszystkich utworów określonego rodzaju tego samego twórcy mających powstać w przyszłości.
- Umowa może dotyczyć tylko pól eksploatacji, które są znane w chwili jej zawarcia.
- Twórca utworu wykorzystanego lub włączonego do utworu audiowizualnego oraz utworu wchodzącego w skład utworu zbiorowego, po powstaniu nowych sposobów eksploatacji utworów, nie może bez ważnego powodu odmówić udzielenia zezwolenia na korzystanie z tego utworu w ramach utworu audiowizualnego lub utworu zbiorowego na polach eksploatacji nieznanych w chwili zawarcia umowy.”
Wyżej powołany przepis dotyczy najważniejszych postanowień związanych z przejściem autorskich praw majątkowych lub udzieleniem licencji przez ich właściciela. W dalszych zapisach piątego rozdziału Ustawy mowa jest natomiast o wynagrodzeniu za wyżej opisane czynności lub o czasie trwania cesji.
Zabezpieczenie roszczeń twórcy w zakresie autorskich praw majątkowych
Po przeniesieniu autorskich praw majątkowych pierwotny autor często chce się zabezpieczyć przed złym wykorzystywaniem utworu. W praktyce może zaistnieć sytuacja, gdy nabywca praw rozporządza nimi w sposób wadliwy. Wadliwość tą można zdefiniować między innymi w ten sposób, że nabywca nie dąży do uzyskania zysku z rozporządzania utworem czym narusza zapisy umowy ze zbywcą, któremu przysługuje tzw. revenue share tj. procent od zysku.
Powyższy przykład obrazuje, że regulacje zawarte w umowie, na mocy której autorskie prawa zostały przeniesione mają zasadnicze znaczenie. To właśnie w tym dokumencie autor może odpowiednio zabezpieczyć swoje interesy związane z wytworzonym przez niego utworem. Poniżej zatem zostaną opisane przykładowe klauzule, których pojawienie się w umowie będzie miało korzystny skutek dla zbywcy praw autorskich.
W tej tematyce najważniejsze przepisy to przede wszystkim art. 56 Ustawy:
- Twórca może odstąpić od umowy lub ją wypowiedzieć ze względu na swoje istotne interesy twórcze.
- Jeżeli w ciągu dwóch lat od odstąpienia lub wypowiedzenia, o którym mowa w ust. 1, twórca zamierza przystąpić do korzystania z utworu, ma obowiązek zaoferować to korzystanie nabywcy lub licencjobiorcy, wyznaczając mu w tym celu odpowiedni termin.
- Jeżeli odstąpienie od umowy lub jej wypowiedzenie następuje po przyjęciu utworu, skuteczność odstąpienia lub wypowiedzenia może być przez drugą stronę umowy uzależniona od zabezpieczenia kosztów poniesionych przez nią w związku z zawartą umową. Nie można jednak żądać zwrotu kosztów, gdy zaniechanie rozpowszechniania jest następstwem okoliczności, za które twórca nie ponosi odpowiedzialności.
- Przepisu ust. 1 nie stosuje się do utworów architektonicznych i architektoniczno-urbanistycznych, audiowizualnych oraz utworów zamówionych w zakresie ich eksploatacji w utworze audiowizualnym.
Jest to ogólny przepis o odstąpieniu autora od umowy przeniesienia autorskich praw majątkowych od utworu.
Kolejnym zasadniczym artykułem mogącym istotnie zabezpieczyć interesy autora jest artykuł dotyczący wynagrodzenia i kolejne tj. art. 43-48 Ustawy.
Podsumowanie – Autorskie prawa majątkowe twórcy a wydanie gry
Podsumowując, zabezpieczenie roszczeń związanych z prawami autorskimi do utworu przez autora musi zostać uregulowane w umowie z nabywcą. W innym wypadku ewentualne roszczenia mogą być niemożliwe, gdyż to nabywca będzie posiadał pełnie majątkowych praw autorskich. Inaczej jest w przypadku udzielenia licencji, gdzie licencjobiorca posiada prawo do korzystania z praw do utworu, ale same prawa pozostają przy licencjodawcy.
